پیشگیری از آتشسوزی و سیستمهای اعلام و اطفاء حریق انبار
- شناسه خبر: 19250
- تاریخ و زمان ارسال: 1 مهر 1396 ساعت 17:00

باتوجه به ارزش و حجم بالای کالا در انبارها، درصورت عدم برنامهریزی قبلی مدیریت ریسک، یک آتشسوزی کوچک تبدیل به آتشسوزی بزرگی میگردد. صاحبان کالا و انبار از سالهای حدود ۱۸۶۰ میلادی جهت کاهش ریسک، اقدامات و اختراعات خود را آغاز نموده و با رشد علوم و تکنولوژی، این مسیر همچنان پیموده میشود. پس از گذشت ۱۵۰ سال و تنوع روشها و تکنولوژی موجود در دنیا، هم اکنون در ایران بسیاری از انبارها فاقد تمهیدات آتشنشانی مناسب بوده و هرساله با آمار بالای خسارات مالی مواجه هستیم که ناشی از عدم توجه میباشد. در این مقاله روشهای اصولی ایمنسازی و سیستمهای (شبکههای) اعلام و اطفاء حریق موجود در دنیا و ایران بیان شده است. روش کار مطالعه کتابخانهای و میدانی بوده است. درنتیجه باتوجه به میزان ریسک اشتعال و سرعت توسعه آتشسوزی، باید سناریوهای متناسبی را در نظر گرفته و در طراحی سیستمهای ایمنی مدنظر قرار داد.
اهداف ایمنی
– حفاظت از جان
– حفاظت از اموال
الزام ایمنی در انبار
– آییننامه ایمنی انبارهای کالا، مصوب ۳۱/۶/۱۳۵۲ دارای ۴۹ ماده، مجلس شورای ملی. (تبصره: شامل انبارهای مواد منفجره و سوخت نمیشود.)
– تبصرههای ۱۴ و ۲۰ ماده ۵۵ قانون شهرداریها (صفحه ۳۸۳ قانون شهرداریها)
– ماده ۱۷ و ۳۷ قانون نظام صنفی کشور (صفحه ۶۱۵ و ۶۲۲)
– ماده ۲۹ آییننامه اماکن عمومی- نظارت توسط آتشنشانی و نیروی انتظامی (صفحه ۶۱۲)
– آییننامههای مصوبه وزارت کار
– مقررات ملی ساختمان
– کدهای ایمنی بینالمللی ازجمله:NFPA ,EN
روش اصولی پیشگیری از آتش سوزی و حوادث در انبار
۱- طراحی و ساخت انبار ایمن
– تامین معابر مناسب دسترسی نیروهای امدادی به ساختمان
– طراحی و ساخت اصولی و ایمن ساختمان و نصب تجهیزات لازم
– ارزیابی ریسک و شناسایی علل حوادث مشابه و رفع یا کنترل خطرات (ارزیابی محیط و سیستم جهت انتخاب و طراحی سیستم اعلام و اطفاء)
- ارزیابی ریسک آتش در نقاط مختلف ساختمان
- سیستمهای اعلام حریق متناسب
- انتخاب کد ایمنی مرجع طراحی و اجرا ( ENیاNFPA )
- ارزش افراد، ساختمان و کالا
- شناخت سیستمهای اطفایی و انتخاب سیستم مناسب
- پوششهای مقاوم حریق ساختمان
- حضور یا عدم حضور انسان در اتاق سیستم اطفاء اتوماتیک
- شناخت عوارض منفی سیستم
- شناخت شرایط تعمیر و نگهداری بعد از نصب – هزینه نگهداری کمتر
- شرایط سیستم انتخابشده در سالهای آتی
- مواد شیمیایی واکنشدهنده با آب
۲- طرح آموزش
-آموزش پیشگیری از آتشسوزی و حوادث به مدیران و پرسنل
-آموزش تخلیه سریع ساختمان
-آموزش عملیاتهای مهار و کنترل حوادث و آتشسوزی
۳-طرح سرویس و نگهداری
[auth]
– سیستمهای غیرفعال (Passive) مانند حفاظت سازه ساختمان، مسیرهای فرار، دربهای مسیر فرار، علایم مسیر فرار و حوزهبندی ساختمان. محدودسازی توسعه آتشسوزی در ساختمان توسط سیستمهای غیرفعال ساختمان ازجمله پوششهای مقاوم حریق، دیوارها و دربها و پردههای مقاوم در برابر آتش جهت حوزهبندی و جلوگیری از توسعه آتش در ساختمان، سقفهای بازشونده جهت خروج دود و هوای گرم، مواد آتشبند داکتها و شفتها و غیره.
– سیستمهای فعال (Active) مانند سیستمهای اعلام و اطفاء آتشسوزی، روشنایی
– طرحها و دستورالعملها: تعمیر و نگهداری تجهیزات ایمنی، طرح شرایط اضطراری، فاضلاب و MSDS
– طرح نگهداری ایمن منابع پرخطر مانند: منابع سوخت، منابع حرارت و منابع حادثهساز
۴- آمادگی و طرح عملی اطفاء و عملیات در زمان شرایط اضطراری (emergency response planning=ERP)
– فعالشدن سیستمهای اطفاء اتوماتیک انبار
– فرار: تامین و آمادهبودن مسیرهای فرار پرسنل و برنامههای تخلیه
-استفاده پرسنل از سیستمهای اطفایی ساختمان در مهار آتشسوزی
-عملیات اطفایی نیروهای آتشنشانی محلی
شکل ۱
متخصصان ایمنی
-کارشناسان شاغل و بازنشسته سازمانهای آتشنشانی شهرها
-کارشناسان ایمنی و بهداشت حرفهای (HSE)
-مدیران و پرسنل شرکتهای پیمانکاری (فروشنده و مجری سیستمهای اعلام و اطفاء حریق)
نمونههایی از آتشسوزی انبارها
۱-آتشسوزی انبار کارخانه داروگر
-احداث ۲ انبار غیراصولی (عدم رعایت حریم)
-چیدمان دستگاهها و کالاهای سنگین جلوی انبارها
-تاخیر در اطلاعرسانی به آتشنشانی
-عدم همکاری قبلی با آتشنشانی جهت ایمنسازی
-فقدان سیستمهای اطفاء اتوماتیک
-نقص در آموزشهای ایمنی
۲-آتشسوزی انبار عاج
-فرسودگی زیاد ساختمان
-انبارداری غیراصولی و به هم پیوسته کالاها
-نبود دیوار حریم بین دو انبار
-فقدان سیستمهای اطفاء اتوماتیک
-فقدان سیستمهای اطفاء فایرباکس و خاموشکنندههای دستی متناسب
-عدم آموزش ایمنی
سیستمهای اعلام حریق
اگرچه سیستمهای اعلام حریق در بیشتر انبارهای کالا نصب میگردند، اما NFPA 101 و NFPA 5000 در محیطهای پرخطر و انبارهایی با مساحت بیش از ۹۳۰۰ مترمربع، نصب سیستم اعلام حریق را ضروری میداند. به هرحال بهدلیل کمبودن تعداد کارکنان به نسبت وسعت انبار، سیستم اعلام بعنوان ابزاری جهت مطلعنمودن افراد از وقوع آتشسوزی بکار برده میشود. برای این هدف باید از آلارمهای دیداری و شنیداری استفاده گردد. فعالسازی سیستم اعلام بصورت دستی، ازطریق دتکتور و یا بوسیله سیستم اطفاء اتوماتیک اسپرینکلر صورت میگیرد. در طراحی، نصب و نگهداری سیستمهای اعلام حریق باید ملاحظات NFPA 72 در نظر گرفته شود.
۱-هدف: حفاظت از جان – حفاظت از اموال
۲-انواع
– اعلام حریق دستی: بلندگو، زنگ، اطلاعرسانی توسط افراد
-سیستم اعلام حریق دستی-برقی: شستی اعلام حریق
-سیستم اعلام حریق اتوماتیک: متعارف – دو سیمه – آدرسپذیر
-انواع کاشفها: خطی (Beam-Line)، نقطهای (دودی، حرارتی، ترکیبی)، نمونهگیر (air sampling)، شعلهای، گازی، کابل دتکتور حرارتی (LHD)
سیستمهای نوین اعلام حریق در انبارها
به طور کلی همه سیستمهای مورداستفاده موجود از طرف تولیدکنندگان بینالمللی در حال توسعه فناوری هستند. مواردی مانند: کاهش مصرف انرژی هر المان که باعث توانایی استفاده از المانهای بیشتر در یک زون یا لوپ میگردد، ادغام چند المان در یک قطعه، افزایش حساسیت و دقت المان، توسعه نرمافزارها و مواردی از این قبیل. همچنین در ایران فناوریهای جدید به صورت سیستمهای زیر مطرح هستند:
-سامانه مدیریت هوشمند (مانیتورینگ)
-air sampling
-کابل دتکتور LHD
-دوربین کشف دود + نظارت تصویری
تاییدیه (Approvals)
تاییدیه توسط آزمایشگاه آتش که محصول (قطعه، دستگاه، ماده) را برابر استانداردهای معتبر آزمایش کرده، صادر میگردد. مزایای گواهینامههای فنی آزمایشگاه معتبر آتش به شرح زیر است:
- از نظر دولت: حفظ و افزایش ایمنی، بهداشت و محیط زیست، ارایه صحیح اطلاعات و جلوگیری از اتلاف سرمایه و زمان، توسعه اقتصادی کشور، افزایش تولیدات، ارایه محصول در حد قابل قبول
- از نظر مجوزدهنده (Permit): اطمینان از کیفیت محصول
- از نظر مصرفکننده: اطمینان از کیفیت محصول و عدم اتلاف سرمایه و زمان، سرویسدهی مناسب، سهولت ارتباط (قرارداد، سفارش، شکایت و …)
- از نظر تولیدکننده: استفاده از متخصصین در فرایند ساخت و ساز، سیاستگذاری مطلوب در فروش، مشخصشدن تولیدکننده خوب، سهولت برقراری ارتباط، مشخصبودن درخواست جامعه
- از نظر متخصصین: بهکارگیری روشها و منابع در جهت سهولت و تسریع فرایند طراحی و انتخاب، افزایش اطلاعات و دانش فنی
- از نظر تجارت: کاهش تاخیر مکاتبات و مذاکرات (تعیین مشخصات سفارش)، ارایه صحیح اطلاعات، وجود اصول عملی و کاربردی پذیرش و مرجوع و شکایات، …
سیستمهای اطفاء حریق در انبارها
در سراسر دنیا برای حفاظت انبارها در مقابل حریق، از سیستمهای اطفاء اتوماتیک اسپرینکلر استفاده میگردد. هرچند ممکن است در نگاه اول نگرانیهایی درخصوص تأثیرات منفی آب بر روی اجناس نگهداریشده وجود داشته باشد، اما باید بخاطر داشت فقط بخشی از انبار که دچار حریق شده در معرض آب قرار خواهد گرفت و برخلاف تصور گروهی از افراد، آب از تمامی اسپرینکلرها تخلیه نخواهد شد. در طراحی سسیتم اسپرینکلر، توجه به جنس کالا و بستهبندی، نوع قفسهبندی، فاصله بین قفسهها یا عرض راهروها، روش چیدمان، ارتفاع اجناس و ارتفاع سقف انبار از اهمیت بالایی برخوردار است.
-تقسیمبندی انبارها: اجناس و کالاها(Commodities) براساسNFPA 13 به هفت کلاس تقسیم میشوند:
کلاس I، کلاس II، کلاس III، کلاس IV، گروه پلاستیکهای A ، گروه پلاستیکهای B و گروه پلاستیکهای C
پس از توضیح درخصوص هر یک از کلاسهای فوق، لیست کالاها به ترتیب حروف الفبای انگلیسی و کلاس مربوطه (از NFPA 13 ) ارائه میگردد.
کالاهای کلاس I : محصولاتی غیرقابلاشتعال که درون کارتنهای مقوایی تکلایه معمولی بستهبندی میشوند. همچنین اجناس فلزی، شیشهای و مواد غذایی غیرقابلاشتعال که بر روی پالتهای چوبی قرار داده شده (یا بدون پالت) و با مواد غیر قابلاشتعال و یا کاغذ بستهبندی میشوند.
کالاهای کلاس II : همان کالاهای کلاس I هستند، اما در بستهبندیهای محکمتر مانند صندوق و جعبههای چوبی یا کارتنهای ساختهشده از مقوای چندلایه قرار داده میشوند.
کالاهای کلاس III : اجناس ساختهشده از مواد قابلاشتعال معمولی نظیر چوب، کاغذ و پارچه میباشند. گروه پلاستیکهای C نیز از نظر نرخ حرارت آزاد شده در هنگام حریق، همانند این کلاس تعریف میشوند. مواد این کلاس میتواند مقدار محدودی (نهایتاًً تا ۵ درصد حجمی یا وزنی) از گروه پلاستیکهای A یا B را در ترکیب خود داشته باشند.
کالاهای کلاس IV : اجناس کلاسهای I، II و III با مقدار قابل توجهی ( ۵ تا ۱۵ درصد وزنی یا ۵ تا ۲۵ درصد حجمی) پلاستیک یا بستهبندیشده در پلاستیک در این کلاس قرار میگیرند. گروه پلاستیکهای B نیز از نظر نرخ حرارت آزادشده در هنگام حریق، همانند این کلاس تعریف میشوند.
کالاهای پلاستیکی و لاستیکی: پلاستیکها و لاستیکها براساس مشخصات و قابلیت اشتعال، به سه گروه A، B و C تقسیم میشوند. کارخانجات تولیدکننده این مواد میتوانند با اضافهکردن مکملهای شیمیایی، قابلیت اشتعال آنها را کاهش دهند. پلاستیکهای گروه A نرخ آزادسازی حرارت بیش از ۱۵۰۰ BTU/ft² بر دقیقه، گروه B بین ۱۰۰۰ تا ۱۵۰۰ BTU/ft² بر دقیقه و پلاستیکهای گروه C کمتر از ۱۰۰۰ BTU/ft² بر دقیقه دارند. بخاطر داشته باشید قوانین مربوط به پلاستیکها در طراحی سیستمهای اسپرینکلر فقط در مورد گروه A بکار برده شده و گروههای B و C بهترتیب از قوانین مربوط به کلاسهای IV و III تبعیت میکنند.
محافظت از انبارها با اجناسی از چند کلاس مختلف به شرح زیر است:
-طراحی اسپرینکلر: سه روش عمده در طراحی سیستمهای اسپرینکلر در اینگونه انبارها وجود دارد:
روش اول: طراحی براساس بدترین شرایط و بالاترین کلاس موجود در انبار انجام شود. در این روش، انباردار میتواند اجناس را در هر قسمت از انبار، نگهداری کند. استفاده از این روش نیازمند فشار و دبی بیشتر در هر اسپرینکلر خواهد بود.
روش دوم: هر کلاس در بخش خاصی از انبار قرار گرفته و سیستم اسپرینکلر باتوجه به هر بخش، بصورت جداگانه طراحی شود. در این روش انباردار ملزم به قراردادن هر گروه از اجناس، در محل تعیین شده است.
روش سوم: اگر حجم کالای پرخطر کمتر از ۴۰,۰۰۰ sq ft تا ۱۰ پالت باشند، می توان آنها را به صورت نامنظم و بهگونهای در انبار نگهداری کرد که اجناس پرخطر در مجاورت یکدیگر قرار نگیرند. اگر سیستم براساس کلاس I یا II طراحی شود، تعداد پالتهای کلاس IV یا گروه A به ۵ عدد کاهش مییابد.
-انتخاب اسپرینکلرها
حریق در انبارها در گروه “آتشسوزیهای دشوار” قرار میگیرد. بهدلیل ایجاد مقادیر (جرم) زیادی از گازهای داغ با سرعتهای بالا، اندازه حرکت (Momentum) تل آتش بالاست. درصورتیکه جرم و سرعت قطرات آب خارجشده از اسپرینکلرها مناسب وکافی نباشد، توسط گازهای داغ متصاعدشده از آتش، منحرف شده و آکمکی به اطفاء حریق نخواهد شد. بنابراین انتخاب اسپرینکلر مناسب در اطفاء حریق انبارها نقش اساسی دارد.
چهار نوع اسپرینکلر در انبارها استفاده میشود:
Standard Spray
Large Drop Sprinkler
Specific Application Control Mode Sprinkler
ESFR
جدول زیر سایزهای مختلفی از اسپری اسپرینکلرها که امکان نصب در انبارها را دارند، نشان میدهد.
شکل ۲
البته در NFPA 13 محدودیتهایی درخصوص استفاده از اسپری اسپرینکلرها، تعیین شده است. در اریفیسهای کوچک، فشار زیادی برای تخلیه آب لازم است و هنگامیکه آب با فشار بالا از اسپرینکلر خارج شود، در اثر برخورد با دفلکتور به قطرات بسیار کوچکی تبدیل میشود که به سبب جرم کم، اندازه حرکت(Momentum) کوچکی خواهند داشت. درصورتیکه برای مبارزه با آتشسوزیهای دشوار به قطراتی با اندازه حرکت بالا نیاز است. بنابراین NFPA 13 استفاده از اسپری اسپرینکلرهایی که فشار بالا برای تخلیه آب نیاز دارند را مجاز نمیداند. استفاده از K-5.6 فقط برای چگالی ۰٫۲ gpm/sq ft یا کمتر و استفاده از K-8.0 فقط برای چگالی ۰٫۳۴ gpm/sq ft یا کمتر مجاز است. برای چگالی بیشتر از ۰٫۳۴ gpm/sq ft باید از K-11.2 یا بزرگتر استفاده شود.
اسپرینکلرهایLarge Drop و Specific application control mode ، با ویژگیهای شبیه به یکدیگر، هر دو با هدف کنترل حریق طراحی شدهاند، هرچند قابلیت بیشتری به نسبت اسپری اسپرینکلرها در مبارزه با حریق دارند. درصورت استفاده از این دو نوع اسپرینکلر، روش طراحی بطور کلی متفاوت از اسپری اسپرینکلرها خواهد بود. در NFPA13 جداولی درخصوص مینیموم فشار موردنیاز و تعداد اسپرینکلرهای واقع در Design Area ، براساس وضعیت و ترکیب انبارها موجود است.
اسپرینکلرهای ESFR با واکنش سریع در برابر حریق، قابلیت اطفاء آتشسوزیهای دشوار را دارند. از مزایای دیگر این اسپرینکلر میتوان به عدم تأثیر اجناس بر روی فشار و دبی آب اشاره کرد. بنابراین درصورت تغییر اجناس درون انبار، نیازی به طراحی و محاسبات مجدد سیستم نمیباشد و مهمتر از همه، درصورت استفاده از اسپرینکلرهای ESFR در انبار، طیف وسیعی از قفسهها بدون نیاز به نصب اسپرینکلر در آنها، در برابر حریق محافظت خواهند شد.
در حال حاضر اسپرینکلرهای ESFR با اریفیسهایی از K-14 تا K-25.2 تولید میشوند. البته درگذشته K-11.2 نیز در بازار موجود بود که دیگر ساخت آن متوقف شده است.
تقسیمبندی سیستمهای اطفایی
-سیستمهای اطفاء دستی
در این سیستمها عامل فشار در درون سیستم قرار دارد. ماده اطفایی تحتفشار آماده میباشد و نیاز است توسط یک یا چند انسان به صورت آگاهانه فعال شده و مورد استفاده قرار گیرد.
خاموشکنندههای دستی (NFPA 10)
جعبه آتشنشانی (NFPA14): در داخل جعبه، تجهیزات اطفایی به صورت شلنگ نواری یا هوزریلی وجود دارد. این سیستم پنج نوع به شرح زیر میباشد:
-سیستم خشک اتوماتیک (automatic dry system): آب کافی در مخزن بوده و پس از کلکتور خروجی پمپها، شبکه لولهکشی فاقد آب میباشد. به محض بازشدن اولین سرلوله فایرباکس، کاهش فشار در شبکه شناختهشده، فرمان صادر و جریان آب با فشار کافی برقرار میشود. کاربرد این سیستم در مناطق سردسیر میباشد که احتمال یخزدگی در آب لولهها وجود دارد.
-سیستم اتوماتیک تر (automatic wet system): شامل سیستمهای عادی موجود در ساختمانها بوده و شامل مخزن آب، پکیج پمپها، شبکه لولهکشی و متعلقات داخل جعبه میباشد.
-سیستم نیمه اتوماتیک خشک (semi automatic dry system): مانند سیستم خشک اتوماتیک بوده ولی با یک کلید، روشن و راهاندازی میشود.
-سیستم دستی خشک (manual dry system): شبکه فقط دارای لولهکشی خشک بوده و در طبقه همکف، یک کوپلینگ ورودی آب، جهت تزریق و پمپاژ آب توسط خودروهای آتشنشانی وجود دارد. مانند سیستمهای خشک که در ساختمانهای تهران اجرا میشود.
– سیستم دستی تر (manual wet system): مانند سیستم دستی خشک، با این تفاوت که به منظور حذف تاخیر رسیدن آب از همکف به نقاط مختلف ساختمان، داخل لولههای شبکه، آب وجود دارد.
۲-سیستمهای اطفاء اتوماتیک
-سیستمهای اطفاء اتوماتیک پایه آبی (water based) اسپرینکلر (بین ۱/۱۲ و ۵/۰ بار فشار سیستم)
– سیستم لوله تر (Wet Pipe Sprinkler System)
-سیستم لوله خشک (Dry Pipe Sprinkler Sysem)
– سیستم پیشعملگر (Preaction Sprinkler System)
-بدون همبندی (nonhnterlock): شروع فعالیت با فرمان سیستم اعلام یا شکستن اولین اسپرینکلر
-همبندی تکی (single interlock): شروع فعالیت با فرمان سیستم اعلام
-همبندی دوگانه (double interlock): شروع فعالیت با فرمان سیستم اعلام و شکستن اولین اسپرینکلر
-سیستم سیلابی (Deluge Sprinkler System): اسپرینکلرهای سیستم بدون حباب الکلی و همگی باز میباشد.
۲-سیستم اسپری آب (NFPA15)
دارای فشار کارکرد سیستمی حدود ۱/۱۲ بار (۳۰psi) است. لولهکشی و مخازن و پمپها مشابه سیستم اطفاء اتوماتیک آبی میباشد ولی نازلهای آن متفاوت است. کاربرد آن جهت حفاظت ترانسفورماتورها و مخازن مایعات قابلاشتعال میباشد.
۳-سیستم واترمیست (water mist)
-کمفشار (low pressur): زیر ۱/۱۲ بار فشار سیستم
-فشار متوسط (intermediat pressur): بین ۱/۱۲ و ۵/۳۴ بار فشار سیستم
-فشار بالا (high pressur): بالای ۳۴ بار فشار سیستم
۴-سیستم اطفاءاتوماتیک کف
-Low expantion : مخازن سوخت
– Medium expantion
– High expantion: آشیانه هواپیما
۲-سیستمهای اطفاء اتوماتیک پایه غیرآبی (non water based)
-سیستمهای گازی(gaseous)
-دی اکسید کربن (CO۲)
-گازهای بیاثر (Inert gas)
۱-نیتروژن – IG01
۲-آرگون -IG100
۳-نیتروژن و آرگون – IG55
۴-نیتروژن (۵۲ درصد)، آرگون(۴۰ درصد)، دی اکسید کربن(۸ درصد) IG541
-هالوکربنها (NFPA2001)
۱-HFC227 EA=FM 200
۲-EKaro 25=HFC 125
۳-HFC 236 FA = FE 36
-سیستمهای پودری
۱-پودر خشک
۲-آئروسلها
نتیجهگیری
کارشناس ایمنی لازم است غیر از شناخت سیستمهای اعلام حریق، دانشها و مهارتهای دیگری نیز داشته باشد تا تواناییها و محدودیتها در ایمنی انبار را شناخته باشد. عدم شناخت کافی، موجب طراحی سیستمی خواهد بود که با سیستمهای اطفایی وBMS ساختمان و سیستمهای دیگر اجرا شده، اختلاف پروتکل داشته و همواره با خطا در طراحی سیستم مواجه خواهد شد. استفاده اصولی از اطلاعات، به منظور شناسایی خطر و تخمین ریسک وارد بر افراد، اموال و محیط زیست موجود در انبار، تحلیل ریسک میباشد. شناسایی خطرات شامل: ارزیابی سازه و ساختمان انبار، بار اشتعال در نقاط مختلف ساختمان انبار، طبقهبندی فعالیتهای کاری و غیره است. سپس ارزیابی باید به کمک روشهای مهندسی، تحلیل شده و ارزشیابی گردد. در نهایت ریسک آتشسوزی به کمک روشها و تجهیزات مربوطه از جمله سیستمهای اعلام و اطفاء حریق مدیریت گردد. در نقاط مختلف یک انبار، مواد سوختنی دارای پراکندگی یکنواخت و بار اشتعال یکنواخت نیستند و خطر اشتعال کالاها با یکدیگر برابر نخواهد بود. باتوجه به میزان ریسک اشتعال و سرعت توسعه آتشسوزی، باید سناریوهای متناسبی را در نظر گرفته و در طراحی سیستم مدنظر قرار داد.
ناصر رهبر – کارشناس ارشد سازمان آتشنشانی تهران، کارشناس ارشد شیمی
nsr.rahbar@gmail.com